Wat is stress en hoe werkt het in je lichaam én geest?
Iedereen heeft er wel eens mee te maken: stress. Of het nu door werkdruk, persoonlijke zorgen of onverwachte situaties komt — stress is een normale reactie van je lichaam en geest op spanning of verandering. Je voelt je overweldigd en gefrustreerd.
Maar wat gebeurt er nu eigenlijk precies met jou als je stress ervaart?
Lichamelijk gezien is stress een oeroud overlevingsmechanisme. Zodra je brein een situatie als bedreigend inschat, wordt het zogenaamde ‘vecht-of-vluchtmechanisme’ geactiveerd. Hierdoor komen stresshormonen zoals adrenaline en cortisol vrij. Je hartslag gaat omhoog, je ademhaling versnelt en je spieren spannen zich aan. Je lichaam maakt zich klaar om snel te reageren. Tegelijkertijd worden minder urgente functies, zoals je spijsvertering en immuunsysteem, tijdelijk op een lager pitje gezet.
Deze fysieke reacties zijn heel nuttig als je direct moet handelen, bijvoorbeeld bij gevaar. Ook kortdurende stress kan je helpen om scherp en gefocust te blijven bij deadlines of belangrijke prestaties.
Maar stress is meer dan alleen lichamelijke reacties. Geestelijk kan stress je stemming en denkvermogen beïnvloeden. Je voelt je misschien sneller geïrriteerd of angstig, hebt moeite met concentreren of slaapt slecht. Als stress langdurig aanhoudt — denk aan weken of maanden — kan dat ernstige gevolgen hebben. Chronische stress kan leiden tot burn-out, depressieve klachten of angststoornissen. Ook lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, hoge bloeddruk of spijsverteringsproblemen komen vaak voor.
Daarom is het belangrijk om alert te zijn op signalen van stress en actief aan stressmanagement te doen. Zorg voor voldoende slaap, een evenwichtige voeding, voldoende sociaal contact en lichaamsbeweging.
Lukt het hiermee toch niet om uit een stressvolle periode te geraken? Dan kan coaching aangewezen zijn. Wacht zeker niet tot je effectief een burn-out hebt, dan duurt het immers veel langer voor je er weer bovenop bent!